Niemal w samym centrum miasta, zaledwie kilka minut spacerem od Starego Rynku znajdują się duże enklawy zieleni położone na Wzgórzu św. Wojciecha oraz Cytadeli.
Na wzgórzu mieści się także jeden z najstarszych kościołów miasta – pod tym samym wezwaniem. Kościół znany jest z przepięknej secesyjnej polichromii i witraży wykonanych wg projektów Wyspiańskiego i Mehoffera. Kościelne krypty często nazywane są poznańską skałką, jako że pochowano w nich wielu wybitnych Wielkopolan: autora tekstu hymnu narodowego – Józefa Wybickiego, założyciela poznańskiego uniwersytetu – Heliodora Święcickiego czy Feliksa Nowowiejskiego, który napisał muzykę do „Roty”. W kościele naprzeciwko z kolei pochowany jest niejaki Skrzetuski, przez wielu uważany za postać fikcyjną. Skrzetuski, znany z kart powieści Henryka Sienkiewicza, faktycznie żył w czasach opisanych w „Ognieniem i mieczem", choć nie był tak pomnikową postacią. Na imię też nie miał Jan, jak sienkiewiczowski bohater, tylko Mikołaj. Na zboczu wzgórza założono Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan. Spoczywają tu wybitni mieszkańcy regionu, np. Cyryl Ratajski, Stanisław Mikołajczyk, Wojciech Szczęsny-Kaczmarek.
Schodząc ze wzgórza północnym zboczem, w ciągu kilku minut docieramy do Cytadeli – największego blisko 100-hektaorwego parku w Poznaniu. Pochodzenie nazwy parku związane jest z jego historią. Cytadela powstała na gruzach dawnej XIX-wiecznej twierdzy pruskiej. Spacerując alejkami odnajdziemy bez trudu świadków wydarzeń sprzed lat – fosy, mury, schrony, magazyny amunicji… A wśród nich pamiątka już z XX i XXI wieku: muzea uzbrojenia, jeden z trzech na świecie Zegarów Pokoju, kompleks cmentarzy wojskowych i cywilnych, czy kolekcję rzeźb i instalacji sztuki, w tym słynnych „Nierozpoznanych" Magdaleny Abakanowicz.
Mówiąc o Cytadeli, nie sposób nie wspomnieć o pierścieniu XIX-wiecznych fortów otaczających dawny pruski Poznań. Zlokalizowane w odległości 5-7 km od centrum, zostały z czasem wchłonięte przez miasto. Część z nich udostępniona jest do zwiedzania w okresie letnim, w trakcie imprez plenerowych, a Fort VII, który w trakcie II wojny światowej funkcjonował jako obóz koncentracyjny, dostępny jest dla turystów na co dzień.