KUCHNIA WIELKOPOLSKA

O wielkopolskiej odrębności kulinarnej zadecydował XIX wiek. Wtedy właśnie dominującą rolę w kuchni zaczęły odgrywać ziemniaki, zwane u nas pyrkami. Z tego powodu do dziś w wielu rejonach kraju Wielkopolanie określani są przydomkiem pyra, który zresztą tu – na miejscu – nie ma znaczenia pejoratywnego.

Kuchnia wielkopolska to więc przede wszystkim potrawy przyrządzane z ziemniaków i mąki, ktre od lat były podstawą pożywienia. Mniej jadano mięsa lub ryb, które zresztą poznaniacy uważali za jedzenie postne. Jedną z najbardziej popularnych potraw kuchni Wielkopolan była zupa z ziemniaków, zwana ślepe ryby albo rzadkie pyrki, która na wielkopolskich stołach gości do dzisiaj tak samo jak popularny eintopf, czyli jednogarnkowy przegląd lodówki na bazie kapusty.

Podobnie pyry z gzikiem – ziemniaki z białym serem przyrządzanym ze śmietaną i cebulą lub szczypiorkiem; plyndze – poznańska odmiana placków ziemniaczanych. Poznaniacy zajadają się również szagówkami (kluskami z ziemniaków i mąki krojone „na szagę” – czyli na ukos), kulankami (okrągłymi kluskami z surowych ziemniaków), czy najbardziej popularnymi pyzami drożdżowymi, zwanymi też kluchami na łachu lub na luncie, które gotuje się na parze i podaje w miejsce ziemniaków do mięs i sosów (w tym także słodkich sosów owocowych).

Na niedzielny obiad kuchnia wielkopolska prezentuje się bogato. Gospodynie najchętniej podają pyzy i modrą kapustę (zwaną gdzie indziej kapustą czerwoną) z pieczoną kaczką po poznańsku. Jako zakąska lub mięsna lekka kolacja, często służy galaretka z mięsa, zwana galartem.

Specyficznym poznańskim zwyczajem jest pieczenie na św. Marcina (11 listopada) rogali świętomarcińskich, nadziewanych masą z białego maku z migdałami, orzechami, skórką pomarańczową i rodzynkami. Tradycja pieczenia rogali ma przynajmniej 150 lat, a ich produkcja już od lat 90. XX wieku była oceniana przez regionalne cechy piekarzy-cukierników. W 2009 roku rogale stały się produktem certyfikowanym przez Unię Europejską i tym samym tylko certyfikowane przez poznańską Izbę Rzemieślniczą cukiernie mogą piec „legalne” rogale. Rogale to prawdziwy przysmak kuchni wielkopolski, który zrobił zawrotną karierę kulinarną. Warto ich spróbować, skoro poznaniacy każdego 11 listopada, w dniu św. Marcina, zjadają średnio 600 ton tego przysmaku!

Przez resztę roku rogale jedzą głównie turyści – ale poznaniacy nie poszczą. Codziennej kawie towarzyszy szneka (zwana w innych częściach kraju drożdżówką) z glancem (lukrem), owocami, budyniem, twarożkiem albo makiem, babka poznańska, a jesienią – ciasto z korbola, czyli dyniowe. Za to umawiając się w niedzielę „na słodkie”, poznaniacy zazwyczaj jedzą WZ-etkę, czyli biszkopt kakaowy z kremem z siadłego mleka albo brzdąca. Ta wielkopolska odmiana tiramissu to prawdziwa uczta dla lubiących ciasta z kremem budyniowym.

Poniżej znajdziecie kilka inspiracji kulinarnych z których słynie kuchnia wielkopolska, a tutaj adresy lokali, w których, będąc w Poznaniu, spróbujecie lokalnych przysmaków.